jueves, julio 29, 2010

kichwa shimipak wiñaykawsay

Kichwa shimika Perú waylla kiwa pampakunapi kawsak runakuna rimashka shimi kashka, chay runakunami Cusco llaktapi kawsak runakunata chinchaysuyu runakunatapash yachachishka.

Chinchaysuyu runakunami kunan Ecuador mamallaktapi Antisuyu, Kuntisuyupi kawsak runakunaman makiruraykunata, mikunakunata katunarayku yachachishka, paykunaka 800 wata manarak español runakuna chayamukpi, kichwa shimitaka kunan Ecuador mamallaktapika churashka.

Español runakunaka inkapak shimi nishpami shutichishkakuna, shina shutika, Domingo de Santo Tomás kamu nishkashinami kan. Paymi 1560 watapi kichwa shimitaka killkay kallarishka, kipaka runa shimi shutiwanmi sakirishka.

Torero shimi amawtaka, inkakuna manarak kunan Ecuador mamallaktaman chayamukpirakmi Kuntisuyu, Antisuyu llaktakunapi kawsak runakunaka, kichwa shimitaka ña rimak kashka ninmi; kutin, Kullasuyupika inkakunami rimak kashka ninmi. (Lucie de Vries, 1988.

Kunan punchakamanka tawka kichwa runakuna, wakin mishukunapash kay shimitaka rimanchik, Ecuador mamallaktapi shuktak hatun mamallaktakunapipash kichwa runapura rimashpa hamutarinakunchik.

Hapishka: Kichwata yachaymanta kamu (www.educación.gov.ec)